Regioplan en Regiobeeld
Om ons doel te behalen stelden we in 2023 een regioplan op voor de Gelderse Vallei. De betaalbaarheid en de toegankelijkheid van de zorg staat onder druk. Ook over tien jaar willen we dat passende zorg en ondersteuning toegankelijk, betaalbaar en kwalitatief blijft in de Gelderse Vallei. Het regioplan beantwoordt dit met de beweging naar passende zorg en gezondheid.
Alle betrokkenen zijn met concrete acties aan de slag om hier samen de schouders onder te zetten. Er lopen en starten dit jaar verschillende, domeinoverstijgende projecten.
Regiobeeld
De regio Gelderse Vallei, waar de provincies Gelderland en Utrecht samen komen, omvat de zeven gemeenten Ede, Veenendaal, Scherpenzeel, Rhenen, Renswoude, Barneveld en Wageningen.
In de regio wonen 310.000 mensen. Het aandeel 65-plussers is lager dan gemiddeld in Nederland (17% versus 19%) en het aandeel jongeren (onder 18 jaar) is juist hoger dan landelijk (22% versus 20%).
De gemiddelde sociaaleconomische status in de regio is vrijwel gelijk aan Nederland. In enkele gemeenten, zoals Renswoude en Barneveld, is de sociaaleconomische status duidelijk hoger dan Nederland. De gezondheid (chronische ziekten) en het gezondheidsgedrag in de regio zijn iets beter dan gemiddeld in Nederland.
Uniek voor Gelderse Vallei
Er is in de regio een sterke kerkelijke gemeenschap aanwezig wat in de regio leidt tot relatief meer grote gezinnen. Ook kent de regio een grote sociale cohesie en een groot aantal vrijwilligers, meer dan elders in Nederland.
De Gelderse Vallei heeft veel landelijke kernen, wat onder andere impact heeft op beschikbare voorzieningen en kenmerken van inwoners.
De regio heeft veel agrarische bedrijven en kleine ondernemers. Hoewel dit ook kansen biedt, leidt dit tot een hoge concentratie van fijnstof met als gevolg een verhoogd risico op COPD. De veeteelt in de regio leidt tot een risico op zoönose.
Uitdagingen in de regio
Het aantal (kwetsbare) ouderen (65+) groeit sterk, waardoor een groei van het aantal inwoners met dementie van ca. 50% tussen nu en 2030 wordt verwacht. Ook stijgt het aantal inwoners met overgewicht in de komende jaren naar maar liefst 53%. Deze ontwikkelingen leiden tot een grotere zorgvraag en meer chronische aandoeningen.
We zien een groeiend aantal mensen met psychische kwetsbaarheid. Jongeren en jongvolwassenen vormen de risicogroep. Jongeren en jongvolwassenen in de regio sporten minder dan gemiddeld in Nederland. Onder jongeren van 13 tot 17 ligt het alcoholgebruik in een aantal gemeenten aanzienlijk hoger.
Daarnaast kampen we met een afnemend zorgaanbod. De vraag stijgt harder dan het beschikbaar aantal zorg- en hulpverleners, waarbij ook de beschikbaarheid van informele (mantel)zorg afneemt. De trend is in de Gelderse Vallei wel iets gunstiger dan in Nederland. Maar de tekorten in personeel en de toegenomen zorgvraag leiden tot lange wachttijden/ capaciteitsproblemen in de GGZ, MSZ, verpleeghuiszorg en welzijn.
Financiële problemen en problemen met bestaanszekerheid van inwoners leiden tot gezondheidsverschillen. In de regio is een tekort aan passende woonruimte. Daarnaast zien we verschillen in de sociaal-economische positie van inwoners tussen gemeenten, maar constateren dat de verschillen groter zijn tussen wijken.